Algorytmy i człowiek

W poszukiwaniu równowagi między technologią a psychologią.

[22.09.2021 na dorocznej międzynarodowej konferencji e-learningowej wygłosiłem referat “Po pierwsze człowiek. Algorytmy czy archetypy”. ] Co znaczy „człowiek” w epoce sztucznej inteligencji i cyfrowej komunikacji? W jakim stopniu ludzkimi wyborami i działaniami kieruje jeszcze umysł, wyobraźnia i empatia, a w jakim technologia – algorytmy, ukryte kody i aplikacje? Jaka jest relacja algorytmów z prawami psychologii?

W erze, w której sztuczna inteligencja i cyfrowa komunikacja kształtują naszą codzienność, kluczowe pytania o miejsce człowieka wobec technologii stają się coraz bardziej palące. Algorytmy – początkowo fascynujące nowości technologiczne – dziś są integralną częścią naszego życia. Zarządzają naszym czasem, organizują komunikację, a nawet wpływają na emocje i wybory. Ale czy zdajemy sobie sprawę, jak głęboko przenikają one do świata psychicznego?

Coraz częściej nasze relacje, decyzje i sposoby postrzegania siebie opierają się na narzędziach, które sprowadzają złożoną naturę ludzkiej psychiki do zestawu prostych, mechanicznych wzorów. Algorytmy zastępują klasyczne prawa psychologii, oferując łatwe, choć nie zawsze pełne odpowiedzi. Tym samym rośnie zaufanie do technologii – mimo że wielu ludzi wciąż nie rozumie ani siebie, ani zasad, którymi te algorytmy się rządzą.

Człowiek w epoce technologii

Co oznacza „człowiek” w epoce sztucznej inteligencji? Czy nasze decyzje wciąż wynikają z pracy umysłu, wyobraźni i empatii? A może są coraz bardziej kształtowane przez algorytmy, ukryte kody i cyfrowe aplikacje? Te pytania prowokują do refleksji nad tym, jaka powinna być rola technologii w naszym życiu – służąca człowiekowi czy dominująca nad nim.

Relacja algorytmów z psychologią również budzi kontrowersje. Czy można sprowadzić psychologię do mechanizmów podobnych do tych, które rządzą aplikacjami na smartfony? Czy informatyczne scenariusze są wystarczające, by zapewnić skuteczną komunikację – zarówno między ludźmi, jak i z samym sobą?

Technologia a kultura

W XXI wieku stoi przed nami fundamentalne pytanie: co powinno zajmować pierwsze miejsce w hierarchii wartości – maszyny i cywilizacja technologiczna, czy człowiek, psychologia i kultura? Dylemat ten jest szczególnie istotny dla producentów cyfrowych urządzeń, którzy muszą zdecydować, co jest dla nich ważniejsze: technologia czy kultura, algorytmy czy archetypy?

Zaproszenie do dyskusji

Jeśli postawione wyżej pytania budzą Twoją ciekawość, zapraszamy do rozmowy o przyszłości człowieka w świecie technologii, o relacjach między psychologią a algorytmami oraz o tym, jak znaleźć równowagę między kulturą a informatyką.

Dyskusja w gronie ekspertów i praktyków pomoże nam głębiej poznać zagadnienie, co znaczy być człowiekiem w erze cyfrowej.